بارداری مولار چیست و چه تاثیری می‌تواند بر زندگی یک زن بگذارد؟ دکتر نسیم نوری نسب ، بهترین دکتر جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی در کرمان ، به این پرسش پاسخ می‌دهد. حاملگی مولار ، که به عنوان باردار شدن پوچ یا بچه خوره نیز شناخته می‌شود ، نوعی بارداری نادر است که جفت به طور غیرطبیعی رشد کرده و به جای تشکیل جنین ، توده‌ای از کیست‌ها ایجاد می‌شود.
این وضعیت می‌تواند با علائمی چون خونریزی ، حالت تهوع و استفراغ شدید همراه باشد و نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. برای اینکه با انواع بارداری مولار ، علل و روش های تشخیص آن آشنا شویم ، تا پایان همراه ما باشید.
منظور از حاملگی مولار چیست؟
حاملگی مولار با نام لاتین (molar pregnancy) ، که به آن مول هیداتی فرم نیز گفته می‌شود ، یک نوع کمیاب از باردار شدن است که در آن جفت به‌صورت غیرنرمال رشد کرده و توده‌ای از کیست‌ها را ایجاد می‌کند. در پروسه بارداری ، تخمکی که توسط اسپرم بارور شده است ، در مدت زمان 9 ماه تبدیل به جنین کامل می شود. اما در این نوع از حاملگی ، فرایند ذکر شده اتفاق نمی افتد و تخمک بارور به یک توده گوشت به اسم مول (Mole) تبدیل می شود.
این وضعیت به دو نوع حاملگی مولار کامل و حاملگی مولار جزئی تقسیم می‌شود. در حاملگی مولار کامل، هیچ جنینی وجود ندارد و تمام جفت به شکل کیست‌های غیرطبیعی رشد می‌کند. در حاملگی مولار جزئی، جنین به‌طور ناقص تشکیل می‌شود و همراه با جفت غیرطبیعی وجود دارد.
حاملگی مولار معمولاً به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی رخ می‌دهد و می‌تواند با عوارض جدی همراه باشد. این نوع بارداری در مراحل اولیه خود ممکن است علائمی مانند خونریزی واژینال ، تهوع و استفراغ شدید و فشار خون بالا ایجاد کند. تشخیص زودهنگام و درمان سریع این وضعیت اهمیت بسیار ویژه ای دارد.
انواع بارداری مولار
حاملگی مول تنها یک حالت ندارد و با بررسی توده گوشتی ایجاد شده در این نوع از بارداری به این جمع بندی می توان رسید که حاملگی مولار به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: حاملگی مولار کامل و حاملگی مولار جزئی. در ادامه به برسی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت :
حاملگی مولار کامل
حاملگی مولار کامل یک نوع نادر و جدی از بارداری است که در آن هیچ جفت و کیسه حاملگی تشکیل نمی‌شود و جفت به‌صورت کیست‌های غیرطبیعی رشد می‌کند. این وضعیت معمولاً به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی رخ می‌دهد ، جایی که تخمک بارور شده هیچ ماده ژنتیکی مادری ندارد و فقط کروموزوم های دریافت شده از پدر موجود است. حاملگی مولار کامل می‌تواند باعث خونریزی شدید و عوارض جدی برای مادر شود ، از جمله افزایش خطر ابتلا به سرطان جفتی!
حاملگی مولار جزئی
حاملگی مولار جزئی زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده دارای ماده ژنتیکی مادری و پدری باشد، اما به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی، جنین به‌طور ناقص و غیرطبیعی تشکیل می‌شود. در این حالت ، جنین ممکن است تا حدودی رشد کند ، اما به‌طور کامل زنده نمی‌ماند و جفت نیز به‌صورت کیست‌های غیرطبیعی رشد می‌کند. این نوع حاملگی نیز می‌تواند با عوارض خاص خود همراه باشد و نیاز به تشخیص ، پیگیری و درمان سریع دارد.
چه دسته از افراد بیشتر در معرض بارداری پوچ قرار می گیرند؟
برخی از افراد بیشتر در معرض بارداری پوچ قرار دارند. زنان زیر 20 سال و بالای 35 سال بیشتر در معرض این نوع بارداری هستند. سابقه قبلی بارداری مولار نیز خطر تکرار این نوع بارداری را افزایش می‌دهد. علاوه بر این ، زنانی که دارای سابقه ناباروری یا سقط مکرر هستند نیز بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
عوامل دیگر که ممکن است خطر بارداری پوچ را افزایش دهند شامل تغذیه نامناسب ، کمبود ویتامین آ در بدن است. این عوامل می‌توانند به ناهنجاری‌های کروموزومی منجر شوند که یکی از دلایل اصلی بارداری مولار است. پیگیری دقیق پزشکی و مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند به کاهش خطر این نوع بارداری کمک کند.
علائم حاملگی مولار چیست ؟
- خونریزی‌های واژینال مکرر خصوصا در سه ماهه اول بارداری
- بزرگ‌تر شدن سایز رحم نسبت به سن بارداری
- خارج شدن کیست‌های شبیه به خوشه انگور
- فشار یا دردهای خفیف در لگن
- کم‌خونی آنی
- بزرگ‌تر شدن سایز رحم نسبت به سن بارداری
- پرکاری تیروئید
- تهوع و استفراغ شدید
- افزایش غیر نرمال سطح هورمون‌های HCG
- مسمومیت بارداری (پره‌اکلامپسی)
- از هفته بیستم بارداری به بعد، علائمی مانند فشار خون بالا و پروتئین در ادرار
روش های تشخیص بارداری مولار
تشخیص حاملگی پوچ معمولاً با استفاده از ترکیبی از روش‌های تصویربرداری و آزمایش‌های خونی انجام می‌شود. سونوگرافی یکی از اصلی‌ترین ابزارها برای تشخیص این نوع بارداری است. در سونوگرافی ، پزشک می‌تواند تصاویر غیرطبیعی از جفت و وجود کیست‌ها را مشاهده کند. این تصاویر به تشخیص نوع حاملگی مولار، یعنی کامل یا جزئی، کمک می‌کند.
آزمایش‌های خون نیز برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌های بارداری ، به‌ویژه هورمون hCG ، استفاده می‌شود. سطح بسیار بالای این هورمون در مقایسه با بارداری‌های طبیعی می‌تواند نشانه‌ای از بارداری مولار باشد. پس از تشخیص ، مراحل درمانی و پیگیری‌های لازم آغاز می‌شود تا از عوارض جدی جلوگیری شود.
